Misiones

Czerwona ziemia

Tierra colorada

Misiones to prowincja położona w północno-wschodniej części Argentyny. Nazywana jest ,,Tierra Colorada” — z powodu intensywnie czerwonego koloru gleby. Turyści z całego świata przyjeżdżają tam, aby podziwiać wodospady Iguazú oraz ruiny misji jezuickich z XVII w. Dla Argentyńczyków Misiones to plantacje krzewu yerba mate. Dla kilkudziesięciu tysięcy Polaków i innych obywateli ziem polskich — od końca XIX w. do lat trzydziestych XX w. — było to miejsce emigracji.

Misiones es una provincia ubicada en el noreste de Argentina. Su otro nombre es Tierra colorada debido al intenso color rojizo de sus suelos. Los turistas de todo el mundo vienen allí para admirar las cataratas del Iguazú y las ruinas de las misiones jesuitas del siglo XVII. Para los argentinos, Misiones se asocia con las plantaciones del árbol de yerba mate. Para decenas de miles de polacos – desde finales del siglo XIX hasta los años 30 del siglo XX – fue el lugar de emigración.

Pierwsi emigranci

Primeros inmigrantes

Pierwszymi emigrantami, którzy przypłynęli do tej części Argentyny bezpośrednio z Europy, było 69 mieszkańców wschodniej Galicji. Szacuje się, że w połowie lat 30. XX wieku mieszkało w tej prowincji ok. 7000, a w 1939 r. – 12 000 Polaków i Argentyńczyków polskiego pochodzenia (dzieci osadników). Przez kolejne dekady emigranci wydzierali swoje gospodarstwa selwie – tropikalnej dżungli.

Los primeros inmigrantes, que vinieron a esta parte de Argentina directamente desde Europa, eran los 69 habitantes de la Galitzia Oriental. Se estima que a mediados de los años 30 del siglo XX en esta provincia habitaban alrededor de 7000, y en 1939 – 12 000 polacos y argentinos de origen polaco (hijos de los colonos). En las siguientes décadas, los inmigrantes arrancaban a la selva (la jungla tropical) los territorios de sus fincas.

Trudne początki

Comienzos difíciles

W relacjach osadników pierwsze wspomnienia z Misiones były często negatywne, co mogło wynikać z szoku poznawczego wywołanego warunkami klimatycznymi. Prowincja znajduje się bowiem w strefie klimatu subtropikalnego mokrego – średnia roczna temperatura wynosi tam 23°C (w Polsce około 6–8°C).

En las relaciones de los colonos, los primeros recuerdos de Misiones eran muchas veces negativos, lo que podía derivar del conflicto cognitivo causado por las condiciones climáticas. En efecto, en la provincia se presenta el clima semitropical húmedo – la temperatura media anual es de los 23 °C (en Polonia en torno a los 6–8°C).

Nas było ośmioro rodzeństwa. Tutaj w Argentynie pierwsze lata gady, klimat inny, wszystko co innego i mama musiała dać sobie radę, żeby wyżywić to wszystko. To nie były żarty, bo ani lekarza, ani mowy, ani niczego nie było. Klimat inny jak w Polsce, uprawienie ziemi, las, dżungla prawie.

Źródło: kolekcja Władysława Firka

Éramos ocho hermanos. Aquí en Argentina reptiles, otro clima, todo diferente y mamá tenía que apañárselas con dar de comer a todos. No era una broma, pues, no había médico, ni hablar, no había nada. El clima era diferente al de Polonia, el cultivo de la tierra, el bosque, casi una jungla.

Fuente: colección de Władysław Firka

Uprawy

Agricultura

To, co uprawiano w Polsce, nie było znane w Misiones. Europejska wiedza o rolnictwie przekazywana z pokolenia na pokolenie stawała się bezużyteczna. Osadnicy uprawiali najczęściej maniok, kukurydzę, tytoń, yerba mate i cytrusy. W gospodarowaniu przeszkadzały szkodniki (szarańcza i mrówki potrafiły spustoszyć pola w ciągu jednej nocy).

Lo que se cultivaba en Polonia, no se conocía en Misiones. Los conocimientos europeos sobre la agricultura, transmitidos de generación en generación, se volvían inútiles. Los colonos cultivaban sobre todo mandioca, maíz, tabaco, yerba mate y frutas cítricas. Las plagas dificultaban la gestión de los cultivos (langostas y hormigas eran capaces de devastar los campos en una sola noche).

I tak żona się zostawi z dziećmi, robi na polu, a ojciec szedł na roboty, aby zbierać pszenicę, bo kiedyś nie było maszyny, żeby zbierać pszenicę. To tak dzieci czekali żeby ojciec wrócił, nie było ojca czasem długo. Trochu mnie było lepiej, bo ja najmłodsza, to już się zbierała yerba, dobrze się sprzedawała, a zrazu nic nie było, to trzeba było posadzić, czekać pięć siedem lat żeby to zbierać i sprzedać – yerba. A tu w Misiones to najwięcej. Nasza prowincja ma wszystko, ma wszystko i ludzie pracowite. Bo tak jak byli mali to się biedowało, nie było czym, teraz są maszyny.

Źródło: kolekcja Janiny Bakun

Había que trabajar en el campo. Sembrar el maíz, aquí se usa la mandioca, y mi padre iba a trabajar para ganar dinero, porque a veces venía la sequía y nada crecía de lo que se sembraba. Así que los niños esperaban a que el padre volviera, y tardaba a veces mucho tiempo. Yo estaba un poco mejor que los otros ya que era la más pequeña, ya se cosechaba la yerba, se vendía bien, había que sembrar, esperar cinco o siete años para cosechar y vender la yerba. Aquí en Misiones sembraban más que otros. Nuestra provincia tiene de todo, tiene de todo y la gente trabajadora. Porque cuando éramos pequeños, vivíamos en la pobreza, no había con qué, ahora hay máquinas.

Fuente: colección de Janina Bakun

Misiones współcześnie

Misiones hoy día

Dziś w Misiones działają liczne polskie, ukraińskie i białoruskie organizacje, założone przez osadników z ziem polskich. W prawie każdym większym miasteczku można odnaleźć polskie ślady – są nimi nazwy geograficzne, takie jak Avenidas Polonia czy Casas Polacas, i pomniki pionierów-osadników.

Actualmente, en Misiones funcionan numerosas organizaciones polacas, ucranianas y bielorrusas, fundadas por los colonos de las tierras polacas. En casi todas las ciudades más grandes se pueden encontrar huellas polacas: los nombres geográficos, tales como Avenidas Polonia o Casas Polacas, o los monumentos de los colonos-pioneros.

Misiones

Czerwona ziemia

Tierra colorada

1928, Azara, Misiones

1936, Gobernador Lanusse, Misiones.

1937, Gobernador Lanusse, Misiones.

Pierwsi emigranci

Primeros inmigrantes

1928, prowincja Misiones.

1928, Misiones.

1940, Obera, Misiones.

Trudne początki

Comienzos difíciles

Uprawy

Agricultura

Misiones współcześnie

Misiones hoy día

Po 2000 roku, Wanda, Misiones.