kierunek... destino...

Witajcie w Buenos Aires

Bienvenidos a Buenos Aires

Od końca XIX wieku do połowy kolejnego stulecia port w Buenos Aires był pierwszym miejscem w Argentynie, z którym stykali się emigranci z Europy. W portowym Hotelu Imigracyjnym spędzali kilka dni. Szukali w tym czasie zakwaterowania i pracy bądź organizowali dalszą podróż w odleglejsze rejony kraju. Przed II wojną światową do Argentyny z ziem polskich wyruszali emigranci ekonomiczni, w Buenos Aires zostawali głównie robotnicy i rzemieślnicy. Znaczny odsetek obywateli polskich stanowili Ukraińcy i Żydzi (w niektórych okresach powyżej 50 procent). W 1938 roku polscy Żydzi stanowili ok. 31 procent całej społeczności żydowskiej w mieście.

Desde finales del siglo XIX hasta mediados del siglo siguiente, el puerto de Buenos Aires fue el primer lugar en Argentina al que llegaban los inmigrantes de Europa. En el albergue para inmigrantes, localizado en el puerto, pasaban un par de días. En ese tiempo, buscaban alojamiento y trabajo o se organizaban para continuar el trayecto a otras regiones del país más lejanas. Antes de la segunda guerra mundial, desde las tierras polacas a Argentina se mudaban los inmigrantes en busca de una mejor economía; en Buenos Aires se quedaban sobre todo los obreros y artesanos. Los ucranianos y judíos constituían  una parte importante de los inmigrantes de las tierras polacas (en algunos períodos más del 50%). En 1938, los judíos polacos representaban alrededor del 31% de toda la comunidad judía en la ciudad.

 

Przypływamy do Buenos Aires. Z daleka Buenos Aires wyglądało zupełnie inaczej jak teraz. Nie było tych drapaczy wszystkich chmur. Gorąco już było, to był początek kwietnia, właściwie to jesień w Argentynie, ale dla nas po Anglii to było strasznie jeszcze gorąco się wydawało. Wysadzają nas w hotelu imigracyjnym. Hotel imigracyjny jaki był to był, bardzo było skromnie, ale był. Był dach nad głową, były piętrowe łóżka, były blaszane talerze, ale te talerze były pełne i na śniadanie można było wypić czy mate czy kawa czarna i był chleb, także było.

Źródło: kolekcja Danuty Francki

 

Venimos a Buenos Aires. Desde lejos Buenos Aires parecía completamente diferente de lo que es ahora. No había los rascacielos. Hacía calor, esto fue a principios de abril, en realidad era otoño en Argentina, pero nosotros, después de Inglaterra, teníamos mucha calor. Nos dejan en un hotel de inmigrantes. El hotel era muy modesto, pero existía. Había un lugar para dormir, había literas, había platos de hojalata, pero éstos siempre estaban llenos y para el desayuno se podía tomar mate o café y había pan.

Fuente: colección de Danuta Francki

Polskie organizacje

Organizaciones polacas

Pierwsze polskie stowarzyszenie w Buenos Aires powstało jeszcze w XIX wieku. W 1890 roku założono Polskie Towarzystwo Demokratyczne. Do 1945 roku utworzono dziesiątki kolejnych organizacji – społecznych, kulturalnych i charytatywnych. Do dziś przetrwała tylko jedna – Ognisko Polskie (założona w 1930 roku).

La primera asociación polaca en Buenos Aires ya había sido fundada en el siglo XIX. En 1890 fue creada la Sociedad Democrática Polaca (Towarzystwo Demokratyczne Polskie). Hasta el año 1945, se fundaron decenas de organizaciones de beneficencia, culturales y sociales. Hasta el día de hoy, permanece solo una – el Hogar Polaco (Ognisko Polskie) – creada en 1930.

Emigracja powojenna

Inmigración de posguerra

W latach 1946–50 do Argentyny przypłynęło ok. 16 tysięcy polskich obywateli. Wielu z nich osiedliło się w Buenos Aires lub na jego przedmieściach. Stolica Argentyny zaczęła być centrum polskiego życia społecznego i kulturalnego. Powojenni emigranci stawali się członkami istniejących organizacji lub zakładali nowe. Wiele z nich skupiał Związek Polaków w Argentynie. Na przełomie 1949 i 1950 roku ze składek społecznych zakupiono Dom Polski w dzielnicy Palermo. Do dziś jest on siedzibą wielu polskich organizacji.

Entre los años 1946 y 1950, llegaron a la Argentina alrededor de 16 mil ciudadanos polacos. Muchos de ellos se establecieron en Buenos Aires o en las afueras de la ciudad. La capital de Argentina se convirtió en el centro de la vida cultural polaca. Los inmigrantes del período de posguerra se unían a las organizaciones ya existentes o fundaban nuevas. Muchos de ellos eran miembros de la Unión de los Polacos de la República Argentina. Entre los años 1949 y 1950, gracias a las contribuciones sociales, fue comprada la Casa Polaca en el barrio de Palermo, que hasta hoy en día sigue siendo la sede de muchas organizaciones polacas.

Jak się zapisałem do Stowarzyszenia Inżynierów i Techników, to Stowarzyszenie razem z Klubem Polskim miało własny lokal – mieszkanie na ulicy Valcarcel 600, ja zacząłem tam chodzić, no i tam poznałem moich kolegów i tak dalej.

Źródło: kolekcja Jerzego Łagockiego

Cuando me apunté a la Asociación Polaca de Ingenieros Mecánicos y Técnicos (Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich), la Asociación junto con Klub Polski tenían su propio lugar – el apartamento en la calle Valcarcel 600, yo empecé a ir allí y allí conocí a mis amigos.

Fuente: colección de Jerzy Łagocki

Życie kulturalne

Vida cultural

Po wojnie w mieście dynamicznie rozwijało się również polskie życie kulturalne. Artyści wykształceni w przedwojennej Polsce organizowali teatry, zespoły ludowe, grupy dyskusyjne. Jedną z najbardziej popularnych inicjatyw tego typu był Nasz Balet, zespół taneczny prowadzony przez Elżbietę Niewiadomską-Bogusławlewicz. Emigranci dbali też o edukację dzieci, organizując im tzw. szkoły sobotnie, w których mogły mówić po polsku.

Después de la guerra, florecía también la vida cultural polaca. Los artistas polacos, que estudiaron en su país en los tiempos de antes de la guerra, organizaban teatros, conjuntos folclóricos, foros de debate. Una de las más famosas iniciativas de este carácter era “Nasz Balet”, el conjunto dirigido por Elżbieta Niewiadomska-Bogusławlewicz. Además, los emigrantes se preocupaban por la educación de los hijos organizando las así llamadas escuelas de los sábados, en las que los niños podían hablar en polaco.

Kościół w życiu Polonii

Iglesia en la vida de la comunidad polaca

Dla przybyszów z ziem polskich, od początku ich obecności w Argentynie, ważna była opieka religijna i zakładanie świątyń – kościołów, cerkwi, synagog. Po wojnie, kiedy do Buenos Aires przyjechali głównie katoliccy emigranci, rozwijały się Polska Misja Katolicka w Martín Coronado (położonej niedaleko stolicy miejscowości zwanej przez Polaków Maciaszkowem) i polski kościół pod wezwaniem Matki Boskiej z Guadalupe.

Para los inmigrantes de las tierras polacas, desde principios de su estancia en Argentina era importante la protección religiosa y la fundación de los lugares de culto – iglesias católicas y ortodoxas, al igual que las sinagogas. Después de la guerra, puesto que la mayoría de los emigrantes que vinieron en aquel entonces a Buenos Aires era católica, se desarrollaban el Centro Católico Polaco en Martín Colorado (la localidad llamada por los polacos Maciaszkowo, ubicada cerca de la capital del país) y la Iglesia Polaca de Nuestra Señora de Guadalupe.

 

Święta narodowe i religijne

Fiestas nacionales y religiosas

Polacy organizowali liczne obchody świąt narodowych i religijnych. Włączali się również w inicjatywy rządu polskiego na uchodźstwie, żywo reagowali na wydarzenia w Polsce. Jednym z najważniejszych wydarzeń w polskim powojennym życiu społecznym były obchody Milenium, zorganizowane 8 maja 1966 roku w Buenos Aires. Do 8-tysięcznego tłumu na Plaza Congreso przemówił minister spraw wewnętrznych Juan Palmero. W katedrze mszę odprawił prymas Argentyny.

Los polacos organizaban muchas celebraciones de las fiestas nacionales y religiosas. Participaban asimismo en las iniciativas del gobierno de Polonia en el exilio, se interesaban por el futuro de su país. Uno de los acontecimientos más importantes en la historia de la vida social polaca de posguerra fueron las celebraciones del Milenio del Bautismo de Polonia, organizadas el 8 de mayo de 1966 en Buenos Aires. Para casi 8 mil personas, reunidas en la Plaza del Congreso, dio el discurso Juan Palmero, el ministro del Interior. Además, en la catedral tuvo lugar la misa celebrada por el Primado de Argentina.

Polonia w Buenos Aires współcześnie

Comunidad Polaca en Buenos Aires hoy día

Dziś życie Polonii skupia się wokół dwóch miejsc – w Domu Polskim przy ul. Borges, gdzie swoją siedzibę ma Związek Polaków w Argentynie, i Bibliotece Polskiej im. Ignacego Domeyki. Organizowane są tam uroczystości rocznicowe, lekcje języka polskiego i tańca ludowego. Podobną działalność prowadzi Ognisko Polskie – w siedzibie przy ul. Gorriti organizowane są cykliczne obiady z tradycyjną polską kuchnią, koncerty i występy zespołów folklorystycznych.

En la actualidad, la vida de la comunidad polaca en Argentina se concentra en dos lugares – la Casa Polaca, ubicada en la calle Jorge Luis Borges, donde se encuentra la sede de la Unión de los Polacos de la República Argentina, y la Biblioteca Polaca Ignacio Domeyko. Se organizan allí las conmemoraciones, clases de lengua polaca y danzas folclóricas. El Hogar Polaco (Ognisko Polskie) realiza actividades del mismo carácter – en su sede, ubicada en la calle Gorriti, regularmente se organizan las cenas con los platos tradicionales de cocina polaca, los conciertos y las representaciones de los conjuntos folclóricos.

Witajcie w Buenos Aires | Bienvenidos a Buenos Aires

Polskie organizacje | Organizaciones polacas

Emigracja powojenna | Inmigración de posguerra

Życie kulturalne | Vida cultural

Kościół w życiu Polonii | Iglesia en la vida de la comunidad polaca

Święta narodowe i religijne | Fiestas nacionales y religiosas

Polonia w Buenos Aires współcześnie | Comunidad Polaca en Buenos Aires hoy día

x